Mitoz ve Eşeysiz Üreme
► Yaşamın sırları hücrede gizlidir.
► Yetişkin bir insanda bulunan milyarlarca hücre, tek bir hücrenin bölünmeye başlaması sonucunda meydana gelir.
► Hücre bölünme hızı her canlıda farklı olabilir.
♦ Deri hücrelerinde 24 saat
♦ Embriyonik hücrelerde 30 dakika
♦ Bakteri hücresi 20 dakikada bir bölünürler.
► Aynı canlının farklı dokularında bulunan hücreler ise görev ve yaşamsal özelliklerine göre farklı bölünme hızlarına sahiptir.
♦ Örneğin; kemik iliğini oluşturan hücreler ve epitel hücreleri (deri ve organlarımızın yapısında bulunurlar) hızlı bölünür.
► Bununla birlikte bazı hücreler ise bölünemez.
♦ Örneğin; embriyonik dönemde özelleşmiş ve farklılaşmasını tamamlamış olan sinir, kas ve gözdeki retina hücreleri bölünemezler. Ayrıca ergenlik ile birlikte mayoz bölünme ile oluşan üreme hücreleri (yumurta ve sperm) bölünemez.
► Karaciğer hücreleri ise hücre kaybı yaşadıklarında (yaralanma vb.durumlarda) uyarı alarak bölünebilirler.
► Bitkilerde hücre bölünmesi ile sınırsız büyümeyi sağlayan bölünür = meristem doku hücreleri vardır. Bölünür doku hücrelerinin dışındaki hücreler bölünme yeteneğini kaybetmiştir.
► Hücre bölünmesinin kontrollü gerçekleşmesi yaşam için çok önemlidir. Kontrolsüz hücre bölünmesi sağlık sorunlarına özellikle kansere neden olur.
► Hücre bölünmeleri ile hücrelerin hacim ve yüzey oranları dengede tutulur.
► Hücre bölünmesi;
♦ Tek hücreli canlılarda çoğalmayı sağlar. Örneğin; bakteri ve arkeler gibi prokaryot hücreli canlılar basitçe ikiye bölünerek çoğalır.
♦ Çok hücreli canlılarda ise;
• Canlının büyümesi ve gelişmesi,
•Yıpranan doku ve organların onarımı,
• Rejenerasyon (yenilenme) gibi olayları sağlar.
• Ayrıca gelişmiş bitkilerde eşeysiz üremeyi sağlar. (Vejetatif yolla)
► Ökaryot hücreler mitoz bölünme ile bu olayları gerçekleştirir. Ayrıca mayoz bölünme ile de üreme hücrelerinin oluşumu gerçekleşir.
► Bir hücrenin yaşam döngüsü hücre bölünmesi ile tamamlanır. Belli gelişim evrelerinden geçerek olgunlaşan bir hücreden yeni hücrelerin oluşmasına Hücre Bölünmesi denir.
► Hücre bölünmesi; tek ve çok hücreli canlılarda görülen doğal bir metabolik olaydır.
Konuya Ait Videolar
-
Soru 1.
60892n = 26 kromozomlu bir hücre peşpeşe üç mitoz geçirirse;
a. Bölünme sonrası oluşacak hücre sayısı
b. Bölünme sonrası oluşan hücrelerin kromozom sayısı kaçtır? Bulunuz.
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Soru 2.
6084
Yukarıdaki grafikte I, II, III ve IV. zaman aralıklarında gerçekleşen olayları yazınız.
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Soru 3.
5917Bahçecilikte bitkileri tohumdan üretmek yerine aşılama, çelikleme gibi yöntemlerin tercih edilmesinin sebepleri nelerdir? .........
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Soru 4.
6068Canlıların gelişmişlik düzeyi arttıkça rejenerasyon (yenilenme) yeteneği azalmaktadır. Rejenerasyon, farklı canlılarda farklı seviyelerde gerçekleşir. Bu seviyeler; vücut düzeyinde, organ düzeyinde ve doku düzeyinde rejenerasyon olarak nitelendirilir.
Yukarıdaki bilgilerden yararlanarak 1’den 6’ya kadar verilen canlı örneklerini ve canlıya ait yapıları inceleyiniz. Bilgilerinize dayanarak bu canlılarda gerçekleşebilen rejenerasyon seviyelerini görsellerin altına yazınız.
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Soru 5.
6231Bir üreme ana hücresinin geçirdiği mitoz ve mayoz hücre bölünmesinin evrelerin bir kısmı aşağıdaki şekilde gösterilmiştir.
Bu şekle göre mitoz ve mayoz hücre bölünmesi arasındaki farkları yazınız.
(MEB 10.Sınıf 1.Dönem 2.Ortak Yazılı Örnek Sorusu)
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Soru 6.
6070Yukarıdaki grafikte diploit bir hücrenin mitozundaki DNA miktarının değişimi gösterilmektedir. Sizler de grafikteki sayısal verilere dayanarak bu hücrenin mayozu sırasında DNA miktarındaki değişimi gösteren bir grafiği çiziniz.
Soru 7.
6193
a. Hücre mitoz bölünmenin hangi evresindedir?
b. En son hangi kontrol noktasından geçmiştir?
c. Bölünmeyi geçiren ana hücrenin diploit kromozom sayısı kaç olmalıdır?
d. Bu evredeki kromozom sayısı kaçtır?
e. Gerçekleşen ana olayı yazınız.
Yukarıda verilen şekil, mitoz bölünmesinin bir evresini göstermektedir.
Buna göre şeklin yanında verilen soruları cevaplayınız.
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Soru 8.
5376
Yukarıda bal arılarında gerçekleşen üreme şematize edilmiştir.
Buna göre;
I, II, II ve IV numara ile gösterilen yerlerdeki olayların isimlerini yazınız.
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Soru 9.
5898Aşağıda verilen kalıtsal kavramlar küçükten büyüğe doğru sıralanırsa hangisi üçüncü sırada yer alır?
A. Kromatin
B. Gen
C. DNA
D. Organik Baz
E. Nükleotit
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Soru 10.
5457Bir laboratuvar çalışmasında, öğrenciler mikroskop altında hızla bölünen hücreleri incelemektedir. Hücrelerin neden sürekli olarak bölünmeye ihtiyaç duyduğunu merak eden öğrencilerden biri, hücre büyüdükçe neden bölünmesi gerektiğini öğretmene sorar. Öğretmen, hücre bölünmesinin büyümenin bir sonucu olduğunu ve belirli nedenlerle gerçekleştiğini anlatır.
Bir hücrenin bölünmeye ihtiyaç duymasının altında yatan temel nedenleri açıklayınız.
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...