Mitoz ve Eşeysiz Üreme
► Yaşamın sırları hücrede gizlidir.
► Yetişkin bir insanda bulunan milyarlarca hücre, tek bir hücrenin bölünmeye başlaması sonucunda meydana gelir.
► Hücre bölünme hızı her canlıda farklı olabilir.
♦ Deri hücrelerinde 24 saat
♦ Embriyonik hücrelerde 30 dakika
♦ Bakteri hücresi 20 dakikada bir bölünürler.
► Aynı canlının farklı dokularında bulunan hücreler ise görev ve yaşamsal özelliklerine göre farklı bölünme hızlarına sahiptir.
♦ Örneğin; kemik iliğini oluşturan hücreler ve epitel hücreleri (deri ve organlarımızın yapısında bulunurlar) hızlı bölünür.
► Bununla birlikte bazı hücreler ise bölünemez.
♦ Örneğin; embriyonik dönemde özelleşmiş ve farklılaşmasını tamamlamış olan sinir, kas ve gözdeki retina hücreleri bölünemezler. Ayrıca ergenlik ile birlikte mayoz bölünme ile oluşan üreme hücreleri (yumurta ve sperm) bölünemez.
► Karaciğer hücreleri ise hücre kaybı yaşadıklarında (yaralanma vb.durumlarda) uyarı alarak bölünebilirler.
► Bitkilerde hücre bölünmesi ile sınırsız büyümeyi sağlayan bölünür = meristem doku hücreleri vardır. Bölünür doku hücrelerinin dışındaki hücreler bölünme yeteneğini kaybetmiştir.
► Hücre bölünmesinin kontrollü gerçekleşmesi yaşam için çok önemlidir. Kontrolsüz hücre bölünmesi sağlık sorunlarına özellikle kansere neden olur.
► Hücre bölünmeleri ile hücrelerin hacim ve yüzey oranları dengede tutulur.
► Hücre bölünmesi;
♦ Tek hücreli canlılarda çoğalmayı sağlar. Örneğin; bakteri ve arkeler gibi prokaryot hücreli canlılar basitçe ikiye bölünerek çoğalır.
♦ Çok hücreli canlılarda ise;
• Canlının büyümesi ve gelişmesi,
•Yıpranan doku ve organların onarımı,
• Rejenerasyon (yenilenme) gibi olayları sağlar.
• Ayrıca gelişmiş bitkilerde eşeysiz üremeyi sağlar. (Vejetatif yolla)
► Ökaryot hücreler mitoz bölünme ile bu olayları gerçekleştirir. Ayrıca mayoz bölünme ile de üreme hücrelerinin oluşumu gerçekleşir.
► Bir hücrenin yaşam döngüsü hücre bölünmesi ile tamamlanır. Belli gelişim evrelerinden geçerek olgunlaşan bir hücreden yeni hücrelerin oluşmasına Hücre Bölünmesi denir.
► Hücre bölünmesi; tek ve çok hücreli canlılarda görülen doğal bir metabolik olaydır.
Konuya Ait Videolar
-
Soru 1.
6934İnterfaz ile ilgili olarak,
I. Hücre döngüsünün yaklaşık %90'ını kapsar.
II. Hücrenin hızla büyüdüğü evredir.
III. Metabolizma hızlanır ve bölünme ile ilgili hazırlıklar yapılır.
İfadelerinden hangileri doğrudur?
A. Yalnız I
B. Yalnız II
C. I ve III
D. II ve III
E. I, II ve III
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Soru 2.
6377Mitoz bölünme sonucu meydana gelen aynı canlıya ait;
a. İki hücrede farklı olabilecek yapıları yazınız.
b. Oluşan iki yavru hücrede kesin olarak aynı olan yapılar nelerdir? Yazınız.
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Soru 3.
5987Diploid kromozomlu ökaryot bir hücrenin interfaz ve mitotik evreleri aşağıda şematize edilmiştir.
Buna göre; interfaz, profaz, metafaz ve anafaz evrelerinde gerçekleşen en önemli olayları yazınız.
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Soru 4.
5956Vejetatif Üreme Çeşidi 
Yukarıda şekilleri verilen bitki örnekleri vejetatif yollarla çoğalabilmektedir. Verilen bu bitki örneklerinin hangi çeşit vejetatif yolla ürediklerini karşılarına yazınız.
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Soru 5.
5879Kapalı tohumlu diploit bir bitkide,
I. Mikrospordan tüp çekirdeğinin oluşması,
II. Triploit endosperm çekirdeğinin oluşması,
III. Zigottan embriyo oluşması,
IV. Üretken (generatif) çekirdekten sperm çekirdeklerinin oluşması
Olaylarından hangileri mitozla gerçekleşir?
(2006-Öğrenci Seçme Sınavı (ÖSS))
A. I ve II
B. II ve III
C. II ve IV
D. I, III ve IV
E. II, III ve IV
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Soru 6.
5765Bir öğretmen 2n=4 kromozomlu bir hücrenin mitoz bölünmesinde gerçekleşen bir evresini tahtaya aşağıdaki gibi çizmiştir.
Öğretmen, Nihal'den bu evreden bir önceki ve bir sonraki evreleri çizmesini istemiş ve Nihal'de aşağıdaki şekilleri çizmiştir.
Nihal'in yaptığı çizimleri inceleyerek bu çizimlerin doğru olup olmadıklarını gerekçelerini sunarak açıklayınız.
(MEB 1.Dönem 1.Yazılı Senaryoları Soru Örneği)
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Soru 7.
6453Aşağıda verilen kalıtsal kavramlar küçükten büyüğe doğru sıralanırsa hangisi üçüncü sırada yer alır?
A. Kromatin
B. Gen
C. DNA
D. Organik Baz
E. Nükleotit
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Soru 8.
5663
Yukarıda şematize edilen kromozom yapısı incelendiğinde a, b ve c ile gösterilen kısımların isimlerini yazınız.
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Soru 9.
6747Bir üreme ana hücresinin geçirdiği mitoz ve mayoz hücre bölünmesinin evrelerin bir kısmı aşağıdaki şekilde gösterilmiştir.
Bu şekle göre mitoz ve mayoz hücre bölünmesi arasındaki farkları yazınız.
(MEB 10.Sınıf 1.Dönem 2.Ortak Yazılı Örnek Sorusu)
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Soru 10.
6368Tarım ve bahçecilikte aşılama ve çelikleme gibi vejetatif üreme yöntemleri kullanılarak yeni bitkiler elde edilir.
Bu yöntemlerin tarım ve bahçecilikte kullanılmasının ne gibi avantajları vardır? Yazınız.
(MEB 1.Dönem 1.Yazılı Senaryoları Soru Örneği)
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...