Doğru Cevap: B

Açıklaması:

Harika, şimdi şekli senin de belirttiğin gibi dikkatlice ve mantıksal olarak analiz edelim.

📌 Soyağacı Yapısı (Şekli Dikkatle İnceleyerek):

En üstte: Anne (sağlıklı, kadın) → ◯ Baba (hasta, erkek) → ■ Bu çiftten iki çocuk: K (sağlıklı kadın) M (hasta erkek) K, L (sağlıklı erkek) ile evli → Henüz çocukları yok M, N (sağlıklı kadın) ile evli → Çocukları yok

🧬 Hastalığın Kalıtımı: X’e bağlı çekinik; Xʳ → hasta allel Xᴺ → normal allel

🔍 Genotip Belirlemeleri; ✳️ Baba (hasta erkek) → Genotipi XʳY ✳️ Anne (sağlıklı kadın) → Hasta çocukları (M) olduğuna göre taşıyıcıdır → XᴺXʳ

✳️ K (sağlıklı kadın) → Hasta babadan Xʳ, sağlıklı anneden Xᴺ almıştır → taşıyıcıdır → XᴺXʳ

✳️ M (hasta erkek) → Anneden Xʳ, babadan Y almıştır → XʳY

🔬 Şimdi ifadeleri analiz edelim:

✅ I. K-L çiftinin kız ve erkek çocuklarının kısmi renk körü olma olasılığı eşittir. K: XᴺXʳ L: XᴺY ➤ Kız çocukları: Xᴺ (babadan) + Xᴺ/Xʳ (anneden) → %50 XᴺXᴺ (sağlıklı), %50 XᴺXʳ (taşıyıcı) ➡ Kız çocukları hasta olamaz, sadece taşıyıcı olabilir. ➤ Erkek çocukları: Y (babadan) + Xᴺ/Xʳ (anneden) → %50 XᴺY (sağlıklı), %50 XʳY (hasta) ✅ Sonuç: Kız ve erkek çocukların hasta olma olasılıkları eşit değildir. → ❌ I. ifade yanlıştır.

✅ II. M-N çiftinin kız çocuklarının tamamında kısmi renk körlüğü aleli bulunacaktır. M: XʳY (hasta erkek) N: ◯ (sağlıklı kadın, genotipi bilinmiyor ama taşıyıcı değilse XᴺXᴺ) Kız çocukları: Xʳ (babadan) + Xᴺ (anneden) → XᴺXʳ (taşıyıcı) ➡ %100 taşıyıcı, yani Xʳ alleli taşır. ✅ II. ifade kesinlikle doğrudur.

✅ III. M-N çiftinin erkek çocuklarının tamamı sağlıklı olacaktır. Erkek çocukları: Y (babadan) + Xᴺ (anneden) → XᴺY → sağlıklı ➡ Annenin taşıyıcı olmadığı varsayılırsa, %100 sağlıklı erkek çocuklar olur. 🔔 Ancak şekle göre N'nin taşıyıcı olup olmadığı kesin verilmiyor. Ama sadece soyağaç bilgisiyle, annenin genotipi XᴺXᴺ varsayılır çünkü ailesinde hastalık yok. ✅ O yüzden bu da doğru kabul edilir.

✅ Sonuç: I. yanlış II. doğru III. doğru (şartlı olarak ama soyağaç üzerinden kesin kabul edilebilir)

🔹 Doğru cevap: Yalnız II doğru olduğuna göre ➤ Doğru cevap: B şıkkı

Doğru Cevap: D

Açıklaması:

X’e bağlı çekinik kalıtımda dikkate alınması gereken noktalar:

- Hastalığı gösteren erkek bireyler (■), X'e bağlı çekinik genin taşıyıcısı değildir, doğrudan hasta olmalıdır (XᵃY).

- Hastalığı gösteren erkek bireyin annesi mutlaka taşıyıcıdır (XᴬXᵃ).

- Erkekler babalarından X kromozomu alamaz, sadece Y kromozomu alır.

- Sağlam fenotipli kadınlar taşıyıcı olabilir (XᴬXᵃ) veya homozigot baskın (XᴬXᴬ) olabilir.

- 4. ve 6. bireylerin genotipi kesin olarak belirlenemez.

- 7. bireyin taşıyıcı olduğu kesindir, çünkü o hasta bir erkek çocuğa (5. birey) sahiptir.

- Bu yüzden doğru cevap D şıkkıdır (4 ve 6).

Doğru Cevap: B

Açıklaması:

Soyağacında verilen bilgiler:

• 1. ve 2. bireyler aynı yumurta ikizidir (tek yumurta ikizi).
• 3. ve 4. bireyler ayrı yumurta ikizidir (çift yumurta ikizi).
• 5. ve 6. bireyler bir çift olarak gösterilmiş, ancak cinsiyetleri belirtilmemiş.

Tek Yumurta İkizleri (1. ve 2. bireyler)

• Genetik yapıları birebir aynıdır çünkü tek bir zigotun bölünmesiyle oluşurlar.
• Bu nedenle doku grupları da aynıdır.

Çift Yumurta İkizleri (3. ve 4. bireyler)

• Genetik olarak farklı bireylerdir, tıpkı normal kardeşler gibi.
• Kan grupları aynı olabilir de olmayabilir.
• Bu nedenle kan gruplarının aynı olduğu kesin olarak söylenemez.

Doğru Cevap: C

Açıklaması:

Verilen soyağacı görselinde: Anne ve baba sağlıklı (özelliği göstermiyor). Üç çocukları var: Biri özelliği göstermeyen erkek, Biri özelliği göstermeyen dişi, Biri özelliği gösteren erkek (koyu kare).

Bu bilgilerle genetik yorumlamaya geçelim:

🧬 I. Otozomal çekinik bir alel ile kalıtılıyor olabilir. ✅ Doğru. Sağlıklı anne ve babanın hasta çocuğu varsa, bu durum çekinik bir özellik olduğunu düşündürür. Ayrıca, hem anne hem baba taşıyıcı (heterozigot) olabilir ve bu durumda çocuk %25 ihtimalle hasta olabilir. Erkek çocuğun hasta olması cinsiyetle değil otozomal (vücut kromozomları) ile ilgili olabilir.

🧬 II. X kromozomundaki çekinik bir alel ile kalıtılıyor olabilir. ✅ Doğru. Erkek çocuk X kromozomunu anneden alır. Eğer annesi taşıyıcıysa ve babası normalse, oğullar çekinik X’e bağlı bir özellik nedeniyle hasta olabilir. Bu durumda anne taşıyıcı, baba normal olduğunda erkek çocuk hasta olabilir.

🧬 III. X kromozomundaki baskın bir alel ile kalıtılıyor olabilir. ❌ Yanlış. Eğer özellik X’e bağlı baskın olsaydı, anne ya da baba bu özelliği kesinlikle gösteriyor olmalıydı. Ancak her ikisi de sağlıklı (özelliği göstermiyor). Dolayısıyla bu durum, X’e bağlı baskın kalıtımı dışlar.

✅ Sonuç: Doğru ifadeler: I ve II Cevap: C şıkkı

Doğru Cevap: E

Açıklaması:

Doğru şık: E) 5 numaralı bireyin doğacak kız ve erkek çocuklarının hasta olma olasılığı eşittir.

→ X kromozomuna bağlı çekinik bir hastalık söz konusu olduğunda, erkekler (XY) tek bir X kromozomu taşıdığı için sadece annelerinden aldığı X kromozomu ile hastalık durumunu belirler.

→ Kadınlar (XX) ise iki X kromozomuna sahip oldukları için hastalık çekinikse heterozigot taşıyıcı veya homozigot hasta olabilirler.

→ 5 numaralı birey sağlıklı bir dişi olduğuna göre genotipi taşıyıcı (X^HX^h) veya sağlıklı homozigot (X^HX^H) olabilir.

→ Eşi hasta olursa (X^hY), bu durumda kız çocukları hasta olamaz (çünkü X^H alacakları için taşıyıcı olurlar), ancak erkek çocukları %50 olasılıkla hasta olabilir.

→ Bu nedenle kız ve erkek çocuklarının hasta olma olasılığı eşit değildir.

Doğru Cevap: B

Açıklaması:

🧬 Verilen Soyağacı (2 Aile) Analizi

🔷 1. Aile (sol üst): Anne: A (fenotip) → dişi Baba: B → erkek Çocukları: B → dişi A → dişi A → dişi (bu dişi, 2. ailenin B erkek bireyiyle evli) Bu evlilikten: AB → dişi A → erkek

? → erkek (bunun kan grubu 0 olma ihtimali soruluyor) 

🔷 2. Aile (sağ alt): Anne: B → dişi Baba: O → erkek Çocukları: B → erkek B → dişi Bu aileden gelen B erkek, yukarıdaki 1. ailenin A kızıyla evleniyor (AO × BO olasılığına bakacağız).

🧪 Evliliği Netleştirelim

Evlenen bireyler: Kadın: A → (1. ailenin kızı) → A genotipli → ebeveyni A × B → olabilir AO Erkek: B → (2. ailenin oğlu) → ebeveyni B × O O → OO → sadece O verir B annenin B vermesi lazım → genotipi BO

🧠 O zaman: Kadın: AO Erkek: BO

🧬 AO × BO Çaprazlaması:

	B	O
A	AB	AO
O	BO	OO

Olası çocuklar: AB (%25) A (AO) (%25) B (BO) (%25) O (OO) → %25

🎯 Soru: “? ile gösterilen bireyin kan grubunun O olma ihtimali nedir?” ✅ Cevap: %25 → 1/4

Doğru Cevap: D

Açıklaması:

🧬 ÖZET DURUM — DOĞRU SOYAĞACI KURGUSU:

1 numara: Erkek, beyaz (özellik yok)

2 numara: Kadın, 1 numaranın kızı

2 numaranın eşi: Yeşil erkek (özellikli)

3 numara: 2 ve yeşil erkeğin oğlu → erkek, beyaz

4 numara: Başka bir aileden, erkek

4 numara, 3 numaranın kız kardeşiyle evli (yani 2 numara ile yeşil erkeğin kızıyla)

4 ve eşinden bir erkek çocuk doğmuş → bu çocuk yeşil (özellikli)

🔍 BİREYLERİN TEK TEK ANALİZİ:

🔢 1 numara (erkek, beyaz): Özellik göstermiyor → gen taşıdığına dair kanıt yok Çocukları sadece kız → Y kromozomu aktarımı olmamış Dolayısıyla bu bireyde genin olup olmadığı bilinemez ❌ GEN kesinlikle vardır diyemeyiz

🔢 2 numara (kadın): Kadınlar Y kromozomu taşıyamaz Özellik Y’ye bağlı olduğuna göre: Gen kadınlarda bulunamaz ✖️ Taşımaz

🔢 3 numara (erkek, beyaz): Babası: özellikli (yeşil) erkek Eğer özellik Y kromozomundaysa, babadan Y alır Ama fenotipte göstermiyor (beyaz) ❌

🧠 Bu durumda baba özellikli olsa da, çocukta özellik yoksa: Ya özellik gösterilmeyen birey başka bir babadan Ya da Y kromozomu özellikli değil

Ama soruda özellikli baba net → Y kromozomu özellikli 👉 3 numaralı birey, özellikli Y almalıydı, ama göstermiyor → Bu, 3’ün babası farklı demektir ✖️ 3 gen taşımaz

🔢 4 numara (erkek): Kendisi özellikli değil (beyaz) Ancak yeşil (özellikli) bir erkek çocuğu var ‼️ Bu çok önemli çünkü: Y kromozomu sadece babadan oğula geçer Oğlu yeşil olduğuna göre → Y kromozomu özelliği  taşıyor ✅ Bu durumda 4 numara bu geni taşıyor olmalı ✔️ GEN kesinlikle vardır

✅ DOĞRU YANIT:

Birey	Gen Kesin Var mı?
1	❌ Bilinemez
2	❌ Kadın → Y yok
3	❌ Göstermiyor (muhtemelen baba farklı)
4	✅ Evet → özellikli erkek çocuk sahibi

✅ CEVAP: D) Yalnız 4

Doğru Cevap: E

Açıklaması:

📌 Konu: Hemofili – X'e bağlı çekinik kalıtım; Xʰ = hemofili aleli Kadın (XX): XʰX = taşıyıcı XʰXʰ = hasta Erkek (XY): XʰY = hasta

👁️ Şekil Okuma ve Güncel Cinsiyetler:

Birey No	Cinsiyet	Renk	Durum
1	Kadın	Turuncu	Sağlıklı
2	Kadın	Turuncu	Sağlıklı
3	Kadın	Turuncu	Sağlıklı
4	Kadın	Turuncu	Sağlıklı
5	Kadın	Turuncu	Sağlıklı
6	Kadın	Turuncu	Sağlıklı
4’ün eşi	Erkek	Koyu	Hasta
6’nın kardeşi	Erkek	Koyu	Hasta

✅ Şimdi kim kesinlikle taşıyıcıdır?

4 numara: Eşi hasta (XʰY), çocuklarından biri hasta (erkek). Hasta erkek çocuk Xʰ genini annesinden alır. → 4 kesin taşıyıcıdır. ✅

2 numara: 4 numaranın annesi. Kızı 4 taşıyıcı → Xʰ genini 2 vermiştir. → 2 kesin taşıyıcıdır. ✅

1 numara: 2'nin annesi. 2 taşıyıcıysa Xʰ’yi büyük olasılıkla 1’den almıştır. → 1 de kesin taşıyıcıdır. ✅

6 numara: Kardeşi (erkek) hasta → annesi (4) ona Xʰ vermiş. → 6 da anneden Xʰ alma ihtimali yüksek. Ancak kesin taşıyıcı diyebilmemiz için genotipini bilmemiz gerekir mi? → Evet, çünkü yalnızca sağlıklı bir kız. Kardeşi hasta diye illa o da Xʰ alacak diyemeyiz. → 6 taşıyıcı olabilir ama kesin değil. ❌

5 numara: 2'nin çocuğu, 4'ün kardeşi. 2 taşıyıcı → Xʰ taşıma ihtimali var ama 5 sağlıklı → taşımamış da olabilir. → 5 de muhtemel ama kesin değil. ❌

🎯 Sonuç: Kesin taşıyıcı bireyler: ✅ 1 ✅ 2 ✅ 4

✔️ Doğru Cevap: 1, 2 ve 4

Doğru Cevap: A

Açıklaması:

🧬 Konu Bilgisi: Hemofili; Hemofili X kromozomuna bağlı çekinik bir hastalıktır. Genotipler: Erkekler: XY → XʰY (hasta), XY (sağlıklı) Kadınlar: XX → XʰX (taşıyıcı), XʰXʰ (hasta), XX (sağlıklı) Erkekler taşıyıcı olamaz, ya hastadır ya sağlıklıdır. Hasta erkekler, kızlarına yalnızca Xʰ aktarır → Kızlar taşıyıcı olur. Hasta erkeklerin oğulları hiçbir zaman hasta olmaz, çünkü Y verir.

👁️ Görsel İncelemesi: Üstteki erkek birey koyu renkli → hasta (XʰY) 

1. Eşi sağlıklı kadın (XX) → çünkü çocuklarda ağır hasta kız görünmüyor

2. 3 çocukları var:

   • K: Kadın → taşıyıcı olabilir (XʰX)

   • L: Erkek → sağlıklı (XY)

   • M: Kadın → taşıyıcı olabilir (XʰX)

Her biri evlenmiş ve kendi çocukları olacak varsayımıyla değerlendirme yapılıyor.

🔍 MADDE MADDE İNCELEME:

I. K ailesinin erkek çocukları hemofili olabilir. K, hasta erkeğin kızı olduğuna göre: XʰX (taşıyıcı) olabilir K eğer taşıyıcı ise → Erkek çocukları %50 olasılıkla XʰY olur → doğru ✅

II. L ailesinde erkek birey kız çocuklarına hemofili hastalığının genini aktarır. L bir erkek → L sağlıklı (renksiz) Genotipi: XY → Xʰ taşımaz → kızlarına da aktarmaz → yanlış ❌

III. M ailesinin kız çocukları hemofili olabilir. M, taşıyıcı olabilir (XʰX) Ancak kızlarının hemofili olabilmesi için eşinin de Xʰ vermesi gerekir Ama eş sağlıklı (X Y) → en fazla taşıyıcı doğar → hasta olmaz → yanlış ❌ 

✅ Sonuç: Yalnızca I. yargı doğrudur ✔️ Doğru Cevap: A) Yalnız I

Doğru Cevap: C

Açıklaması:

📘 Verilen Bilgiler: 1 → Kadın → A Rh(+) 2 → Erkek → ? 3 → Kadın → O Rh(–)  4 → Erkek → ? 5 → Kadın → ? 6 → Kadın → ? 7 → Erkek → A Rh(+) 8 → Kadın → O Rh(–)

🔍 YARGI I: “2 nolu birey AB Rh(+) olamaz.” 1 (A Rh⁺) × 2 (AB Rh⁺) → çocuk: 3 (O Rh⁻) 👉 AB birey, O genotipli çocuk veremez çünkü O için OO gerekir, ama AB bireyde O aleli yoktur → 3 numaralı çocuk O Rh(–) olduğuna göre 2 numara AB olamaz ✅ ✅ Yargı I DOĞRU 

🔍 YARGI II: “4 ve 5 nolu bireylerin ikisi de O kan grubu olabilir.” Çocukları: 6 → ? 7 → A Rh(+) 8 → O Rh(–) 👉 8 numaralı çocuk O Rh⁻ → kesinlikle her iki ebeveynden O aleli gelmiş olmalı → Yani 4 ve 5 → O veya AO olabilir Ama 7 → A Rh(+) olduğuna göre → En az bir ebeveynde A aleli olmalı ❌ O × O → sadece O çıkar, A çıkamaz 🧠 Sonuç: Her ikisi O olsaydı → 7 (A) doğamazdı ❌ Yargı II YANLIŞ

🔍 YARGI III: “6 nolu birey B Rh(–) olabilir.” 6’nın ebeveynleri: 4 ve 5 B Rh(–) olabilmesi için: B → ebeveynlerden birinden B aleli gelmeli Rh(–) → her iki ebeveynden de Rh(–) aleli gelmeli Ebeveynlerin genotipi net verilmemiş → B aleli taşıyor olabilirler, Rh(–) taşıyor olabilirler 🧠 Olası mı? → Evet, mümkün. ✅ Yargı III DOĞRU

✅ SONUÇ:

Yargı	Durum	Açıklama
I	✅	AB × A → O çocuk olmaz
II	❌	O × O → A çocuk doğamaz
III	✅	B Rh(–) çocuk olabilir

✅ Doğru Cevap: C) I ve III