Hücreler yapılarına göre;
1. Prokaryot ve
2. Ökaryot olmak üzere iki grupta incelenirler.
1. Prokaryot Hücre
► Zarla çevrili çekirdek ve zarlı organelleri bulunmayan hücrelerdir.
► Prokaryotik canlıların hepsi bir hücrelidir. Bakteriler, siyanobakteriler ve arkeler prokaryot hücre yapısına sahiptir.
► Prokaryot hücrelerin en belirgin özelliği, zarla çevrili bir çekirdek yapılarının olmamasıdır.
► Zarlı organeller de bulunmaz. Organel olarak sadece ribozom bulundururlar. Ribozom zarsız bir organeldir. Protein sentezinde görev alır.
► Kalıtım materyali (DNA) sitoplazma içerisinde dağınık olarak bulunur.
► Bu canlılardaki bütün metabolizma olayları, sitoplazma ve hücre zarındaki yapılarda gerçekleşir.
► Kemosentez olayını sadece prokaryotik canlılardan bazı bakteriler ve arkeler gerçekleştirir.
Prokaryot Hücrelerde Bulunan Yapılar
♦ Hücre zarı
♦ Sitoplazma
♦ DNA ve RNA
♦ Ribozom
2. Ökaryot Hücre
► Çekirdek zarı ve zarlı organelleri bulunan gelişmiş hücrelerdir. Zarsız organellere de sahiptirler.
► Ökaryot hücreye sahip canlılar tek hücreli ya da çok hücreli olabilirler.
► Kalıtım materyali (DNA) çekirdekte bulunur.
► Örnek canlılar; Protistler, mantarlar, bitkiler, hayvanlardır.
Ökaryot Hücrelerde Bulunan Yapılar
♦ Hücre zarı
♦ Sitoplazma
♦ DNA ve RNA
♦ Ribozom
♦ Çekirdek, çekirdekçik
♦ Diğer zarlı ve zarsız organeller (Mitokondri, golgi, lizozom, sentrozom, koful, endoplazmik retikulum, peroksizom vb.)
Prokaryot ve Ökaryot Hücrelerde Bulunan Ortak Yapılar
► Hücre zarı
► Sitoplazma
► Kalıtım materyali (DNA, RNA)
► Ribozom organeli
Prokaryot hücre yapısına sahip organizmaların (bakteri ve arkelerin) bazı belirleyici özellikleri vardır. Şöyle ki;
|
Bir hücreli olması, hücre duvarı taşıması prokaryot olduğunu kanıtlamaz. Çünkü bu özellikler bazı ökaryot hücreliler için de geçerlidir. |
-
Soru 1.
1462Bir hücrenin bakteri, mantar veya bitki hücresi olduğuna karar vermede aşağıdakilerden hangisinin kullanılması yeterlidir?
(2017-Yükseköğretime Geçiş Sınavı (YGS))
A. Hücre duvarının kimyasal içeriğinin saptanması
B. Ribozomun varlığının saptanması
C. Endoplazmik retikulumun varlığının saptanması
D. Golgi cisimciğinin varlığının saptanması
E. Çekirdeğin varlığının saptanması
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Soru 2.
5371Ökaryot bir hücrenin çekirdeğinde;
I. Kromatin
II. Ribozom
III. Mitokondri
IV. RNA
Yapılarından hangileri bulunmaz?
A. Yalnız II
B. Yalnız III
C. I ve II
D. II ve III
E. III ve IV
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Soru 3.
5822Aşağıdaki hücrelerden hangisinde kontraktil koful bulunabilir?
A. Karaciğer hücresi
B. Bakteri hücresi
C. Bitki hücresi
D. Amip hücresi
E. Mantar hücresi
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Soru 4.
5741Aşağıdakilerden hangisi çekirdekçiğin görevleri arasındadır?
A. İnorganik maddelerden organik madde sentezi yapar.
B. Hücre içindeki zehirleri etkisiz hâle getirir.
C. Hücre içi sindirim yapar.
D. Ribozomların büyük ve küçük alt birimlerini sentezler.
E. Hücreye destek olur ve hücrenin şeklini korur.
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Soru 5.
5888Bir hücrenin,
I. Ribozom,
II. Hücre duvarı,
III. Mitokondri
Yapılarından hangilerine sahip olması ökaryot hücre olduğuna karar vermek için kullanılabilir?
(2010-Yükseköğretime Geçiş Sınavı (YGS))
A. Yalnız I
B. Yalnız II
C. Yalnız III
D. I ve II
E. II ve III
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Soru 6.
6135Hücre ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
(2011-Yükseköğretime Geçiş Sınavı (YGS))
A. Ökaryotik hücrelerde zarlı organeller bulunur.
B. Hücre büyüdükçe yüzey alanı/hacim oranı azalır.
C. Hücre canlılığın temel birimidir.
D. Yeni bir hücre ancak başka bir hücrenin bölünmesiyle oluşur.
E. Farklılaşmış hücreler sürekli bölünür.
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Soru 7.
6078Aşağıda verilen organel çiftlerinden hangisinde oksijen tüketimi gerçekleşir?
A. Kloroplast-mitokondri
B. Lizozom-sentrozom
C. Mitokondri-peroksizom
D. Golgi aygıtı-ribozom
E. Koful-endoplazmik retikulum
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Soru 8.
5471Embriyonel gelişim sırasında el ve ayak parmak aralarının açılması, tek parça hâlindeki göz kapaklarının iki eşit parçaya ayrılmasını sağlayan organel aşağıdakilerden hangisidir?
A. Mitokondri
B. Lizozom
C. Sentrozom
D. Golgi aygıtı
E. Peroksizom
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Soru 9.
5617Hücresel yapılarla ilgili,
I. Olgun alyuvarlarda ve çekirdek sıvısında protein sentezi gerçekleşmez.
II. Ribozom alt birimleri çekirdek zarındaki porlardan geçebilir.
III. Ribozom ve çekirdekte bulunan kalıtım materyali nükleoprotein yapılıdır.
İfadelerinden hangileri doğrudur?
A. Yalnız I
B. I ve II
C. I ve III
D. II ve III
E. I, II ve III
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Soru 10.
5468Aşağıda verilen hücre organellerinden hangisi zarlı bir yapıya sahip değildir?
A. Kontraktil koful
B. Sentrozom
C. Peroksizom
D. Lizozom
E. Golgi aygıtı
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...